Podstawy prawne leczenia uzależnienia od alkoholu
Leczenie osób uzależnionych od alkoholu reguluje przede wszystkim Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U.2015.1286) oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie organizacji, kwalifikacji personelu, sposobu funkcjonowania i rodzajów podmiotów leczniczych wykonujących świadczenia stacjonarne i całodobowe oraz ambulatoryjne w sprawowaniu opieki nad uzależnionymi od alkoholu oraz sposobu współdziałania w tym zakresie z instytucjami publicznymi i organizacjami społecznymi (Dz. U. 2012.734).
Akty te, poza wszystkimi innymi aktami prawnymi regulującymi pracę podmiotów leczniczych, określają typy placówek leczenia uzależnienia od alkoholu, ich zadania w odniesieniu do różnych grup pacjentów oraz rodzaj i sposób zdobywania kwalifikacji zawodowych przez specjalistów psychoterapii uzależnień i instruktorów terapii uzależnień.
W Polsce leczenie uzależnienia jest dobrowolne, z wyjątkiem sytuacji sądowego zobowiązania do leczenia. Leczenie zaburzeń wynikających z używania alkoholu jest bezpłatne, również dla osób nieubezpieczonych.
Rodzaje placówek leczenia uzależnienia od alkoholu
Leczenie osób uzależnionych od alkoholu mogą prowadzić tylko podmioty lecznicze wykonujące działalność leczniczą w rodzaju świadczenia stacjonarne i całodobowe oraz ambulatoryjne (w tym dzienne).
Placówkami leczenia uzależnienia od alkoholu są: poradnie terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia, poradnie leczenia uzależnień, całodobowe oddziały terapii uzależnienia od alkoholu, całodobowe oddziały leczenia uzależnień, dzienne oddziały terapii uzależnienia od alkoholu, dzienne oddziały leczenia uzależnień, oddziały leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych oraz hostele dla osób uzależnionych od alkoholu (Dz. U. 2012.734). Lista adresowa placówek znajduje się na stronie www.parpa.pl. Poradnie i oddziały leczenia uzależnień mogą przyjmować również osoby uzależnione wyłącznie od substancji psychoaktywnych, jednak ponad 80% pacjentów tych placówek objęta jest leczeniem z powodu zaburzeń wynikających z używania alkoholu.
Osoby mające sądowe zobowiązanie do podjęcia leczenia odwykowego mogą realizować je we wszystkich placówkach leczenia uzależnienia od alkoholu finansowanych ze środków NFZ, poza hostelami i oddziałami leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych. Lista adresowa placówek znajduje się na stronie www.parpa.pl.
Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przypomina, że zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2016 r. poz. 464) jedynymi podmiotami mogącymi w sposób legalny prowadzić leczenie odwykowe osób uzależnionych od alkoholu są podmioty lecznicze. Zgodnie z art. 103 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej warunkiem prowadzenia działalności leczniczej jako podmiot leczniczy jest uzyskanie prowadzonego przez wojewodę wpisu do rejestru podmiotów prowadzących działalność leczniczą. Jedynie podjęcie leczenia odwykowego w podmiocie leczniczym wpisanym do rejestru gwarantuje, że świadczenia będą wykonywane profesjonalnie w placówce podlegającej wymogom ustawowym oraz kontroli sprawowanej przez podmioty odpowiedzialne za prowadzenie rejestru.
Liczba placówek leczenia uzależnienia od alkoholu
Zestawienie danych uzyskanych z NFZ i danych PARPA za lata 2010–2015 pokazuje systematyczny wzrost liczby placówek leczenia uzależnienia od alkoholu wszystkich typów, przede wszystkim oddziałów dziennych i poradni.
|
ambulatoria |
oddziały dzienne |
całodobowe oddziały terapeutyczne |
oddziały leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych |
hostele |
|
2010 |
PARPA |
462 |
80 |
87 |
55 |
1 |
NFZ |
498 |
76 |
79 |
65 |
2 |
|
2011 |
PARPA |
487 |
91 |
94 |
63 |
2 |
NFZ |
490 |
87 |
88 |
72 |
3 |
|
2012 |
PARPA |
513 |
106 |
90 |
61 |
3 |
NFZ |
543 |
103 |
86 |
71 |
4 |
|
2013 |
PARPA |
524 |
112 |
88 |
60 |
5 |
NFZ |
552 |
106 |
90 |
69 |
5 |
|
2014 |
PARPA |
540 |
116 |
90 |
60 |
5 |
NFZ |
552 |
110 |
91 |
69 |
5 |
|
2015 |
PARPA |
549 |
117 |
93 |
67 |
5 |
NFZ |
591 |
120 |
93 |
75 |
6 |